Toewijzen van organen
MEDISCHE CRITERIA
In de Wet op de orgaandonatie staat hoe het orgaancentrum een ontvanger mag aanwijzen voor een beschikbaar gekomen donororgaan of donorweefsel. De selectie moet plaatsvinden op basis van vastgestelde medische criteria.
Het zoeken naar een zo groot mogelijke overeenkomst wordt ‘matchen’ genoemd.
De selectie mag uitsluitend plaatsvinden op basis van een aantal vastgestelde medische criteria, dit zijn de belangrijkste kenmerken :
-
overeenkomst in bloedgroep tussen de donor en de ontvanger
-
overeenkomst in weefselkenmerken van de donor en de ontvangerlengte en gewicht van de donor en de ontvanger. Dit geldt bij transplantatie van een hart, longen en lever
-
medische urgentie
-
als er 2 “gelijkwaardige” patiënten op de wachtlijst staan, dan gaat het donororgaan naar de patiënt die het langst wacht praktische aspecten zoals afstand, beschikbare tijd en mogelijkheden voor transplantatie kunnen een rol spelen bij de toewijzing van een orgaan. Dit komt omdat vitale organen buiten het lichaam beperkt houdbaar zijn.
-
levensverwachting van 12 à 18 maanden & ernstige beperkingen in dagelijkse activiteiten
-
leeftijd, voor sommige organen is er een bepaalde leeftijdsgrens, bv bij longtransplantaties
WACHTLIJST
De wachttijd voor een orgaan hangt af van patiënt tot patiënt, rekening houdend met bovenstaande factoren, maar ook rekening houdend met welk orgaan je nodig hebt. De wachtlijst is dus geen chronologische lijst. Het kan gebeuren dat iemand die na jou op de lijst komt, voor jou wordt getransplanteerd. Wanneer een van de instellingen, aangesloten bij Eurotransplant, een mogelijke donor heeft, gaat die onmiddellijk de wachtlijst af op zoek naar de meest geschikte ontvanger.
Hierbij houdt men vooral rekening met de lengte en het gewicht (om de longen te doen passen), de bloedgroep (om afstoting te vermijden), de dringendheid (als een van de mensen op de wachtlijst in kritieke toestand verkeert, krijgt hij voorrang) en pas dan met de volgorde van inschrijving.
De duur van de wachttijd is zeer uiteenlopend. In extreme gevallen kan hij variëren van enkele uren tot twee jaar. De gemiddelde wachttijd bedraagt ongeveer 8 maanden.
TOEWIJZEN VAN EEN ORGAAN GAAT OP GROND VAN MEDISCHE GEGEVENS, ZOALS BLOEDGROEP, WEEFSELTYPERING, LENGTE EN GEWICHT. OOK HOE ZIEK IEMAND IS EN WACHTTIJD SPELEN DAARBIJ EEN GROTE ROL.
ORGANEN EN WEEFSELS WORDEN ZO EERLIJK VERDEELD.
OVERLEVINGSKANSEN
De slagingskansen van transplantaties groeiden aanzienlijk door de verbetering van operatietechnieken. Maar de transplantatie van organen werd pas echt succesvol toen er betere medicijnen tegen afstoting beschikbaar kwamen. Afstotingsverschijnselen zijn steeds beter onder controle te krijgen. De voortschrijdende wetenschap en betere geneesmiddelen leiden ertoe dat patiënten en het getransplanteerde orgaan steeds langer blijven leven.
MEDICIJNEN TEGEN AFSTOTING
De medicijnen helpen de afweerreactie van het lichaam tegen het getransplanteerde orgaan te onderdrukken. Wereldwijd zetten onderzoekers zich in om het afweersysteem van transplantatiepatiënten te beïnvloeden. Het streven is dit systeem ooit zo te kunnen programmeren dat het een donororgaan of donorweefsel als lichaamseigen gaat beschouwen.
